Laten we het eens hebben over licht. Want we vinden het vanzelfsprekend, het is er gewoon, en wanneer het donker is prijzen we de uitvinding van Edison. Maar hoe belangrijk is licht? Wat doet het met ons en hoe kan het effect van licht gebruikt worden in onze maatschappij?

Wat is licht?

Licht is stralingsenergie met een bepaalde golflengte waardoor wij het kunnen waarnemen. Infrarood bevat een langere golflengte en ultraviolet een kortere waardoor deze energie niet zichtbaar is voor het blote oog. Volgens the international Lighting Vocabulary of the Commission Internationale d’Eclairage (afgekort gewoon de CIE) is de definitie van licht; “Any radiation capable op causing a visual sensation directly” (elke straling die in staat is om een visuele sensatie te veroorzaken). (CIE,1987).

Licht is niet alleen belangrijk om te kunnen zien maar het is ook van belang voor de gezondheid. Ongeveer twintig jaar geleden is men tot de ontdekking gekomen dat ons lichaam het licht op twee verschillende manieren verwerkt. We reageren beeldvormend en niet-beeldvormend op licht. De beeldvormige reactie heeft te maken met alles wat wij zien. De niet-beeldvormende reactie heeft invloed op onze cognitieve functies en productiviteit, doordat ze bepaalde delen van onze hersenen stimuleren.

Blauw licht en hormonen

In 2001 heeft een onafhankelijk onderzoek van Brainard et al. en Thapan et al. aangetoond dat licht met een golflengte van 480 nm (dit is licht met een wit-blauwe kleur) de productie van melatonine tegengaat. Melatonine is een hormoon wat geproduceerd wordt in je hersenen (de pijnappelklier om precies te zijn) uit het stofje serotonine. Melatonine speelt in op je slaap-waakritme en voortplantingsritme. Vandaar dat het afgeraden wordt om voor het slapen gaan nog op je smartphone/ tablet te scrollen, tv te kijken of achter de computer te zitten. Deze schermen geven witblauw licht af waardoor je lichaam minder melatonine aanmaakt en waardoor je dus moeilijker in slaap komt. Andersom zorgt dit licht er ’s ochtends voor dat je eerder ontwaakt (daarom drink ik ’s ochtends altijd een kopje koffie in bed terwijl ik doelloos door m’n telefoon scrol, ik ben een drama in de ochtend).

De magische kleur van kauwgom

Bubble-gum-roze (de kleur van die Hubba-Bubba kauwgom) schijnt een kalmerend effect te hebben op jongeren. Zo werden gewelddadige jongere op de Reclasseringsafdeling van de San Bernardino County in Californië in een kauwgomroze cel van 4 bij 6 meter geplaatst. “Na c.a. 10 minuten werden ze rustig en stopte met schreeuwen. Voorheen hielp alleen brute kracht bij deze manische/psychotische jongeren, soms moesten we letterlijk bovenop ze gaan zitten.” aldus E. Buccumini, directeur klinische diensten van de desbetreffende afdeling.

Licht en prestatie

In de pubertijd en de periode als jongvolwassene bezit je een laat chronotype (je gaat laat naar bed en je wordt laat wakker) dit is (helaas) een stukje nagelaten evolutie. Vroeger dienden de jongvolwassenen (die vitaal en sterk waren) de wacht te houden wanneer de rest sliep. Niet alleen je timing is hierdoor anders maar ook je prestatie. Een onderzoek uit 2014 toonde aan dat de latere chronotypes gemiddeld lagere resultaten behaalden dan de vroege chronotypes.

In de vroege ochtend scoren vroege chronotypes aanzienlijk hoger dan de late chonotypes, terwijl dit verschil tegen de middag nog maar minimaal was (Haraszti et al, 2014). Dus examens in de ochtend zijn feitelijk onverantwoord? Interessant discussiepunt. Gelukkig werd later ook aangetoond dat je het late chronotype kunt verschuiven naar een vroegere fase wanneer je in de ochtend (op het juiste tijdstip) blootgesteld wordt aan licht (Geerdink et al, 2016).

Inmiddels hebben diverse onderzoeken bewezen dat licht een veel grotere invloed heeft op onze gezondheid dan wij in eerste instantie voor mogelijk hielden. Wil je hier nog meer over weten? Onderzoeken naar het effect van licht werden vroeger ‘chromotherapie’ genoemd maar zijn nu te vinden  onder de noemer ‘fotobiologie’ of ‘kleurentherapie’.

Nieuwe lamp nodig? Check bijvoorbeeld elektrobode.nl!

Tags: kleurentherapie, licht, slapen